|
KURUMSAL
»
Hakkımızda
»
Hizmetler
MAKİNE PARKI
»
Makinelerimizin Teknik Bilgileri
»
Makine
Resimleri
KALİTE POLİTİKAMIZ
»
Kalite
Politikamız
»
Kalite
Belgelerimiz
»
Örnek Çalışmalar
BİZE ULAŞIN
»
İletişim Bilgilerimiz
»
İletişim
Formu
|
|
CNC CAD/CAM BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT NASIL YAPILIR?
Bilgisayar
destekli tasarım veya daha çok kullanılan kısaltılmış
biçimiyle CAD terimi, mühendislik
tasarımcılarının tasarımlarını geliştirmek, değiştirmek
ve son şekle sokmak için bilgisayardan ana öğe olrak
yararlandıkları bir işlemi tanımlamak için kullanılır.
Bilgisayar; tasarımcının veriyi analiz ettiği,
hesaplamaları yaptığı ve proje edilen tasarımın üç
boyutlu görüntüsünün hızlı ve verimli olarak bilgisayar
grafik sistemiyle oluşturulduğu bir terminal olmaktadır.
Görüntü ise, döndürülebilmekte, farklı açı, kesit,
düzlem ve büyüklüklerde
incelenebilmektedir.Değişiklikler çok hızlı olrak
yapılabilmektedir.
Tasarımcı, tasarımın ayrıntılarını yeterli bulduğunda bu
bir çizim istasyonu olan ikinci bir terminale
gönderilir. Burada teknik ressamlar, orjinal tasarımı
bir dizi mühendislik teknik resmine dönüştürür. Burada
da iş parçası döndürülerek, kesit alınarak,
ölçeklendirilerek orjinal tasarımın modifikasyonu
sağlanır. Bu işlem bittiğinde ise tam olarak
boyutlandırılmış çizimler, sisteme bağlı bir yazıcı veya
çizici ile çıkartılır veya daha sonra kullanım amacıyla
bu bilgiler nümerik veri olarak saklanabilir.
Bilgisayar destekli imalat veya CAM ise, bilgisayar
destekli imalat işlemlerini tanımlamak için kullanılır.
BUnun en önemli imalat işlemlerinden birisi talaş
kaldırmadır. Talaş kaldırma ise bilgisayar destekli
imalat işlemlerinin yalnızca bir örneğidir. Bunun
uygulandığı diğer imalat işlemlerine örnek olrak;
kaynak, alevle kesme, pres işleri, elektro deşarj
işlemi, parça birleştirilmesi vs. verilebilir.
Yukarıda listelenen tüm işlemler gerçek imalat
işlemleridir. Yani sonuç bir iş parçası veya iş parçası
komplesi olmaktadır. Aynı zamanda tüm sistem içinde
önemli rol oynayan diğer hayati fonksiyonlarda vardır.
Malzemelerin ve takımın sağlanması, parça programlama ve
iş kontrollü atölye ile ilgili diğer
fonksiyonlardır.Bütün bu fonksiyonlar bilgisayarlı
imalat sistemi oluşturacak şekilde bilgisayar kontrollü
gerçekleştirilebilir.
Geçmişte CAM'in imalat elemanı olan CAD ve CAM
iki farklı etkinlik olarak gelişmiştir. Bilgisayarların
imalat işlemlerine uygulanmasıyla CAM, CAD'in biraz
önünde gitmiştir. Şu anda ise küçük şirketlerde bile bu,
birbiriyle ilgili iki fonksiyonun bir "entegre
fonksiyon" olarak geliştiği görülmektedir.Şimdiden
oldukça gelişmiş tasarım ve çizim sistemleri, parça
program aracılığı ile imalat işlemlerine bağlanmıştır.
İmalat konusu tasarım aşamasında düşünülmekte ve tezgah
kontrol programları doğrudan tasarımla ilgili verilerden
alınmaktadır. Bu işlem aynı zamanda geleneksel teknik
çizimleri ortadan kaldırmaktadır. Kısacası, toplam
nümerik mühendislik oluşmuş ve bunun uygulama hızı
özellikle büyük şirketlerde daha fazla görülmektedir.
Bilgisayar
Destekli Parça Programlama
Nümerik kontrollü işleme operasyonları için bir program
derlenirken programcı, istenen parçayı işlernek için
gerekli doğru takım yörüngelerini sağlayacak tezgah
hareketlerini nümerik olarak tanımlamak zorundadır. çoğu
düzgün şekilli iş parçalarında, özellikle düz çizgi
hareketi gerektirenlerde bu iş oldukça basittir. Fakat
zaman zaman programcı, takım yolarının tanımlanmasının
oldukça zor olduğu iş parçalanyla da karşılaşabilir. Bu
durum çoğu zaman, teknik çizimlerin nümerik kontrollü
işleme süreçlerine göre boyutlandınlmadığı durumlarda
ortaya çıkar.
Şekil 1'de görülen iş parçasını göz önüne alalım. Bu iş
parçasını boyutlandırmada kullanılan yöntem "klasik"
yöntemdir ve geleneksel anlamda imalat için yeterlidir.
Fakat nümerik kontrol için program yazarken, programcı
eğrinin başlangıç ve bitim noktaları ile ilgili boyutsal
verilerle birlikte, yay merkezinin koordinatlarını da
bilmek zorundadır. Programlama başlamadan önce
hesaplamalar yapılmalıdır.
Şekilde görülen örnek için gereken hesaplamalar çok
karmaşık değildir ve bir hesap makinesi yardımıyla
kolaylıkla yapılabilir. Karmaşık olan profil işleme
nedir ve burada bilgisayar kullanımı daha iyi sonuç
verebilir.
Bilgisayar destekli programlamanın ilk örnekleri, genel
amaçlı bir işlemcinin ve özel geliştirilmiş APT
(otomatik programlanmış takım) denilen bir programlama
sisteminin kullanımını gerektirmekteydi. APT sistemi,
programcıya "Pidgin-ingilizcesinin" bir şeklini
kullanarak ilgili nokta, çizgi ve eğri serisiyle iş
parçası profilinin tanımlanmasını sağlamaktaydı. Bu
kesici takımın üzerindeki bir konumda programcının
kendini hayal gücü ile ve istenen yol boyunca bir dizi
talimatla bunu yönlendirmesiyle yapıldı. Bu
ta1imat1arın girilmesiyle bilgisayar kullanılan takım
çapının toleransını da göz önüne alarak, gerekli tüm
hesapları yapıp uygun takım yolunu belirleyecek veriler
oluşturulur. Bu veriler ise bir ön işlemci ile her bir
tezgah kontrol ünitesine uygun bir formda, parça
programında bulunması için gönderilir.
Son Yıllarda bilgisayar destekli parça programlama
alanında birçok gelişme olmuştur. Şu anda ilk
sistemlerin aksine merkezi sistem bilgisayar kullanımını
gerektirmeyip mini veya mikro bilgisayarla çalışan,
kullanımı olduk ça basit olan sistemler vardır. .
Bilgisayar destekli parça programlama sistemleri ya
"dil" ya da "grafik' temelli olabilmektedir. Her iki
kavram arasındaki farklar aşağıda verilmiştir Fakat
hangi sistem kullanılırsa kullanılsın bilgisayar
destekli parça programlama işlemindeki basamaklar
(genellikle CAPP olarak isimlendirilir) aşağıda.ki gibi
verilebilir:
1. Bilgisayar ekranında, iş parçasımn geometrik
ayrıntısının oluşturulması,
2. İlerleme hızları, kesme hızları ve takım
ayrıntılarını içeren kullanılacak işleme
operasyonlarının sırasını belirlemek için, teknolojik
verinin girilmesi,
3. Takım yerleşimi veri kütüğünün oluşturulması ve takım
yolunun belirlenmesi için bu verilerin işlenmesi,
4. Kullanılacak tezgah kontrol sistemlerinin kabul
edeceği bir form ve ya dilde bu verilerin ileri düzeyde
işlenmesi
İş parçasının geometrik aynntılarının oluşturulması
için, iş parçası ilk önce noktasal, dairesel ve çizgisel
elemanlara ayrılır. Her bir eleman daha sonra ya özel
bir dil kullanan klavye girişi ile veya bilgisayar
ekranında klavye girişi ve "körsır" gerektiren taslak
projesi ile oluşturulur. Bunu yapabilmek için
programcının spesifik programlama dili veya diğer veri
giriş tekniklerini bilmesi gerekmektedir.
3. Esnek İmalat Sistemi
Esnek imalat sistemi (FMS) el müdahelesi
gerektirmeksizin, farklı iş parçalannda çeşitli ve
sürekli talaş kaldırma işlemlerini sağlayan bir
bilgisayar kontrollü işleme düzenlemesidir. Böyle bir
sistemin amacı, mümkün olduğunca iş parçasının üretim
maliyetini düşürmek ve çok küçük miktarlarda istenen
özel iş parçalarını üretmektir. Dolayısıyla böyle bir
sistemin ana koşulu esnek olmasıdır. Yani üretim
sürecinde herhangi bir kesinti olmaksızın bir işlemden
diğerine veya bir iş parçasından diğerine geçebilme
kapasitesine sahip olmasıdır.
Her parça başına üretim maliyeti, istenen (üretilen)
parça sayısının artışıyla azalmaktadır. Dolayısıyla
büyük üretim miktarları için, belli bir işi çok verimli
ve hızlı olarak yapan özel amaç tezgahlarına fazlaca
yatırım yapma düşüncesi savunulabilir. Bu çeşit
tezgahlar farklı iş tiplerine kolay uyarlanamaz yani
esnek değildir. Esneklik olmadığında ise, yani bir
ustanın bir tezgahta herhangi bir sırada iş parçasını
işlemesi durumunda üretim oranı oldukça düşük, bu
nedenle de maliyetler yüksek olur. Modem esnek imalat
sistemleri bu iki uç örnek arasında köprü kurmayı
amaçlar.
Esnek imalat sistemlerinin yapılması, direkt nümerik
kontrol (DNC) olarak isimlendirilen bir sistem ile
gelişigüzel düzende ana bilgisayar programı ile çalışan
modern tezgah kontrol ünitelerinin bilgisayar belleğinde
bir dizi parça programına sahip olmasıyla sağlanmıştır.
Aynı ana bilgisayar, tezgaha iş parçalarının verilmesini
de kontrol etmektedir. Üçüncü önemli faktör olan
takımlar ise parça programının kendisi tarafından
kontrol edilir. Ama çok farklı işlemlerin yapılması
durumunda, çok sayıda takımları içine alabilen takım
magazini gerekebilir. Freze işlemle rinde en az 60,
bazen 100 den fazla takım gerekebilir.
Esnek imalat sistemi en az iki tezgah içerir. Yalnızca
iki veya üç tezgah bulunduran düzenlemeler bazen "işleme
hücresi" olarak isimlendirilir. Bir tam entegre sistem
ise birbirinden farklı tiplerde ve bu sayıdan daha çok
tezgah içerir. Gerçi yüksek maliyet nedeniyle bu sistem
şu anda çok yaygın olarak kullanılmamaktadır. Yine de
bu çeşit bir sisteme modüler yaklaşım, yani önce iki
tezgahla başlayıp daha sonra yatırım imkanlarının
bulunmasıyIa, ek tezgahların konulması, gelecekte bu
özelliğin atölyelerde yaygın olacağını göstermektedir.
Her tezgaha iş parçasının otomatik beslenmesi küçük ya
da büyük tüm sistemlerin gerekli bir özelliğidir.Torna
merkezlerinin aksine özellikle işleme merkezlerinde
palet kullanımı en çok tercih edilen yöntemdir (Bunlar
aynı zamanda tornlama işlemlerinde de
kullanılmaktadır). Tornalama işleminde palet
kullanıldığında tezgahın son yüklenmesi genellikle bir
robot yardımıyla olur.
Freze işlemleri için paletlerin kullanılması, yapılan
işin tipine ve var olan iş sahasına göre değişmektedir.
Şekil 2 raf sisteminin kullanımını göstermektedir. Böyle
bir sistem oldukça basit olup gerektiğinde uzatılma ve
değiştirilme kapasitesine sahiptir. Daha karmaşık
sistemler atölye zeminine yerleştirilmiş kontrol
kablolan ile yürütülen ve fabrika içinde belirli
güzergahlarda hareket eden palet troleylerin
kullanımını içerir. Her bir tezgah kendi doldurma ve
boşaltma istasyonuna sahiptir. Ayrıca her bir troleyin
seyahatinin bitiminde, doldurma ve boşaltma yaptığı bir
ana istasyon bulunmaktadır. Bir başka yaklaşım ise
raylar boyunca hareket eden troleylerin
kullanılmasıdır.
Paletler, konumları iş zincirinde kritik olan önceden
belirlenmiş bir düzende tezgahlara beslenir. Aksi
takdirde bir iş parçası yanlış bir işleme çevrimine
maruz kalabilir. Alternatif olarak bunlar tezgaha
gelişigüzel bir düzende fakat tanımlanmış olarak
beslenir. Bu tanımlama, paletler tezgaha yaklaştığında
palet üzerine yerleştirilmiş bir numara kartına göre
hareket eden fotoelektrik bir cihazla sağlanır.
Tanımlanmadan sonra o iş parçası için gereken doğru
işleme programı çağnlır.
İş paletlerinin hazırlanması genellikle el ile yapılır.
Bunları tezgah içinde yerleştirilmesi ve bağlanması
tamamen otomatik olarak yapılır ve sonuçta işleme
operasyonu başlamadan bunların yerleştirilmesinin
gözlenmesi gerekli olur. Bu çeşit bir kontrolün genel
özelliği "limit anahtarlar" kullanmaktır.
Toplam otomasyona bir ara yaklaşım ise bir tezgaha
ayrılmış otomatik palet yükleyicilerin kullanımı
olmaktadır. Bir palet gövdesi dikdörtgen, oval veya
yuvarlak olabilir ve tam olarak yüklendiğinde hafta sonu
boyunca ya da gece boyunca, saatler süren denetim
gerektirmeksizin üretimde kullanılabilir.
Alıntıdır.
|
